آیین‌های بهاری درحوزه تمدنی «نوروز»-7

«سمنک پزی» مهم‌ترین رسم نوروزی تاجیک‌ها

به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه، سفره عید نوروز به شکلی متفاوت در بین مردم آسیای مرکزی پهن می‌شود مهمترین عنصر این سفره سمنو است که در روزهای بهاری زینت‌بخش سفره‌های نوروزی است.

«سمنک پزی» یا (سمنو پزی) یکی از آداب و رسوم نوروزی تاجیکان است که همراه با نوای معروف «سمنک در جوش ما دفچه زنیم، دیگران در خواب، ما کفچه زنیم» از آمدن بهاری سرسبز و نشاط آور خبر می‌دهد.

سمنک پزی (سمنو پزی) یکی دیگر از آداب رسوم نوروزی تاجیکان است که در گذشته، سمنک (سمنو) به عنوان اولین غذای رایگان سال نو بین اهل روستا و محل توزیع می‌شد و کودکان از اولین کسانی بودند که از این خوراک می‌خوردند.

همچنین کسانی که آن را تهیه کرده بودند، جز دعای خیر برای روح گذشتگان و آرزوی عمر طولانی و رزق وسیع، چیز دیگری نمی‌خواستند.

روش تهیه آن بگونه‌ای است که از 10 روز پیش از نوروز، گندم را خیس کرده در ظروف چوبی در فضای باز می‌گذارند و پس از آنکه جوانه آن به اندازه یک وجب سبز (نورسته) می‌شد، آب آن را گرفته با آرد خمیر می‌سایند و پس از آن در دیگ یا داخل تنور می‌پزند.

پخت سمنک عمدتا در دیگ‌هایی با ظرفیت بیشتر و در فضای باز انجام می‌شود و چون مراحل پخت آن وقت زیادی را می‌خواهد، زنان به نوبت و تا زمان آماده شدن، داخل دیگ را کفگیر می‌زنند.

صفحه قبل 1 2 صفحه بعد

انسان شناسی ، مردم شناسی و فرهنگ شناسی ایران بزرگ . Anthropology,Ethnology,and Culture of Greater Iran

identification des sources de l'ethnologie d,Iran , et des Bibliographies

درباره وبلاگ

Anthropology,Ethnology,and Culture of Greater Iran . Alireza Ayatollahi با وجود تحصیلات کارشناسی ، کارشناسی ارشد و دکتری مردم شناسی ( در گرایشهای معماری و شهرسازی - فنٌی و اقتصادی ، و فرهنگی ) در دانشگاه پرووانس فرانسه و نهایتا" دعوت به عضویت در هیئت علمی آموزشی دانشگاه شهید بهشتی در سال 1363 و تدریس مردم شناسی فرهنگی در سال 1365 در آن دانشگاه ، اذعان می کنم که در بدو امر مردم شناسی برای من علم نبود ؛ ابدا" علم نبود ؛ بیشتر یک تفنٌن بود : از سال 1335 به جمع آوری فولکلور یا فرهنگ مردم و تاحدودی مردمنگاری آگاهانه و غیر آگاهانه پرداختم . از سال 1345 وسیله ی خود نمائی و کسب شهرت بیشترم می شد و از 1351 اندک در آمدی از این راه . بعدها که در فرانسه به تحصیلات آمایش سرزمین و اقتصاد توسعه پرداختم متوجه شدم که بدون جامعه شناسی در کشورهای پیشرفته و مردم شناسی در کشورهائی نظیر ایران ، مدیریت و برنامه های فنٌی - اقتصادی آنچنان که باید و شاید به اهداف عالی خود نمی رسند . مردم شناسی یک مطالعه است ؛ یک علم به مفهوم حقیقیِ آن نیست ؛ و نتایجی که از مطالعه ی یک مردم شناس به دست می آیند نسبتا" صحیح اند و نسبتا" غلط : نه فقط مردم شناسی ، بلکه تمام علوم انسانی و اجتماعی « نسبی » هستند ؛ و چون ریاضیٌات به پاسخ هائی مطلق نمی رسند . علوم انسانی به همین دلیل روشی جامع و مانع و مسلٌم و مقبول همگان برای مطالعات خود ندارند .هرکسی با سلیقه و دیدگاه خود وارد آنها می شود و روشی پیشنهاد می کندکه باز این روشهای کار هم برخی بیشتر و برخی کمتر مورد قبول و استفاده سایر مطالعه گران قرار می گیرند . ناتوان تر از همه کسانی هستند که به ترجمه روش های مردم شناسی در سایر کشورها می پردازند که غالبا" در شناخت مردم ایران آنطور که باید و شاید کار آئی ندارند . روش و حوزه عمل این مطالعات سبب می شود که برخی « انسان » و به ویژه شیوه رفتار وی را ملاک عمل قرار دهند و به انسانشناسی anthropology معتقد باشند که انگلیسی زبانان دنیای غرب بیشتر در این طیف قرار می گیرند . برخی دیگر معتقدند که چوم اصل شناخت اجتماعی بر « روابط اجتماعی » است بنابر این اصل بر یک اجتماع ( مردم ) و شناخت آن به عنوان یک کل ، یعنی مردم شناسی ethnologie است که فرانسویان و اکثر تحصیلکردگان صادق فرانسه از این طیف اند . فرهنگ می تواند شامل قواعد رسمی و قوانین و مقررات ( که از جمله در جامعه شناسی مورد مطالعه قرار می گیرند )باشد ؛ امٌا چون حاصل رفتار ی عادٌی شده، رسم شده ، سنٌت شده ، و...در میان یک مردم است ، به خصوص در کشورهائی نظیر ایران ، مقتضی روش های شناخت مردم شناسانه است هرچند که اصطلاح فرهنگ شناسی culturologie نیز در دهه های اخیر باب شده باشد . از تدریس در این حوزه ، به خصوص در ایران ، بیزارم ؛ امٌا عاشق و حتی معتاد مطالعات مردم شناسی هستم ؛ و گرچه خود به خود هم به آن می پردازم ؛ امٌا بیشتر دوست دارم که در باره آن با دیگران هم شریک شوم . شما چطور ؟ .